‘Bezet gebied is misschien een abstract begrip’
DOETINCHEM – Op maandag 2 oktober vertrok de van origine Doetinchemse Marieke Martens naar de Westelijke Jordaanoever met het plan om daar gedurende drie maanden te verblijven. Nog geen twee weken later is ze weer terug in Nederland, terwijl de spanningen in het gebied dat ze achterliet oplopen en de angst op een regionale oorlog met de dag groter lijkt te worden: “Ik zou mensen willen aanmoedigen om zich goed te verdiepen in de context en geschiedenis van wat er nu gaande is”.
Door Kelly Klaver
Je zou eigenlijk drie maanden naar de Westelijke Jordaanoever gaan; wat is je connectie met het gebied?
“Ik heb in het verleden stage gelopen bij de Nederlandse Vertegenwoordiging en destijds in Ramallah gewoond. In die periode heb ik goede vrienden leren kennen met wie ik nog altijd veel contact heb, dat heeft er eigenlijk voor gezorgd dat ik graag nog een keer voor langere tijd terug wilde gaan. Om hen weer op te zoeken, te helpen met de olijvenoogst, Arabische lessen te volgen, en daarnaast meer begrip te krijgen van de situatie op andere plekken in het gebied.”
Maar toen sloeg de vlam in de pan; hoe zag zaterdag 7 oktober er voor jou uit?
“Ik zou die dag vanuit Ramallah richting Hebron vertrekken en had op het moment dat ik in de gedeelde taxi stapte nog niet naar het nieuws gekeken. Iemand raadde mij aan om op tijd te vertrekken vanwege ‘de slechte situatie op het moment’, om te voorkomen dat ik in de problemen zou komen op de weg of bij checkpoints. Op dat moment had ik echter niet door wat er precies gaande was. Ik dacht dat er ‘gewoon’ spanningen waren onderweg, dat is niet ongebruikelijk. Pas toen ik in de taxi zat, zag ik berichtjes van familie over de aanvallen door Hamas. Ze raadden me af om te reizen die dag, maar op dat moment leek het me verstandiger om door te reizen dan uit te stappen.”
En de reis is verder goed verlopen?
“Ja, de reis verliep verrassend soepel. De hoofdtoegang tot mijn dorp van bestemming bleek wel afgesloten, maar via een andere route konden we er toch komen.”
Afgesloten door de Palestijnse Autoriteit?
“Nee, door het Israëlische leger.”
Ik weet niet of je hier antwoord op kunt geven, maar gebeurt dit direct wanneer er spanningen zijn?
“Het is zo ingericht dat het Israëlische leger binnen een paar minuten de mogelijkheid heeft om alle Palestijnse dorpen en steden op de Westelijke Jordaanoever af te sluiten. Op veel plekken staan betonblokken die op de weg geplaatst worden of hekken die gemakkelijk gesloten kunnen worden voor zolang dat nodig wordt geacht.”
Maar je bent veilig aangekomen.
“Ja, hoewel het gedurende de dag steeds duidelijker werd hoe ernstig de situatie was. Er zijn natuurlijk geregeld spanningen in het gebied, maar dit was wel anders. Ook de dagen erna, naarmate de ontwikkelingen elkaar opvolgden, werd ik overspoeld door berichtjes van bezorgde mensen in Nederland. Een bezorgdheid die ik zelf op dat moment nog niet zo sterk voelde omdat de mensen bij wie ik verbleef niet zo gespannen overkwamen, ook al bleek er nu wel meer aan de hand te zijn.”
Hadden zij het gevoel dat de spanningen ook op de Westelijke Jordaanoever waren opgelopen de afgelopen tijd?
“Absoluut. De Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever worden steeds verder uitgebreid, waarbij land van Palestijnen wordt ingenomen en hoofdverbindingen tussen plaatsen worden afgesloten. Daarnaast neemt geweld van kolonisten tegen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever steeds extremere vormen aan, vaak onder toeziend oog of bescherming van Israëlische soldaten. Vooral in plaatsen in het noorden van de Westelijke Jordaanoever waar steun voor gewapend verzet vanuit Palestijnen steeds meer toeneemt, zijn eerder dit jaar een aantal grootschalige en verwoestende invallen gedaan door het Israëlische leger. De spanningen lopen alleen maar op; het is een onhoudbare situatie met veel druk op de ketel.”
Hoe is de situatie nu op de Westelijke Jordaanoever?
“Palestijnse dorpen en steden op de Westelijke Jordaanoever zijn momenteel nog steeds afgesloten door blokkades en checkpoints, wat vervoer tussen plaatsen zo goed als onmogelijk maakt – ook voor bijvoorbeeld ambulances. Hetzelfde geldt voor de meeste grensovergangen naar Israël en Jordanië en daarmee ook naar Oost-Jeruzalem. Vele Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever die medische behandelingen krijgen in Jeruzalem kunnen die nu niet ontvangen, ook zijn er tienduizenden Palestijnen die normaal gesproken een vergunning hebben om over de grens in Israël te werken en dat nu niet kunnen doen. Dat heeft grote economische gevolgen voor families en de maatschappij als geheel. Verder voert het Israëlische leger ’s nachts grootschalige arrestaties uit in Palestijnse dorpen en steden, waarbij ook kinderen en journalisten worden opgepakt. Als de beoogde personen op dat moment niet thuis zijn, worden familieleden meegenomen om hen vervolgens uit te ruilen tegen de personen die ze oorspronkelijk op het oog hadden. Voorheen gebeurde dit af en toe, nu is het standaard. Naast het geweld door het Israëlische leger neemt ook het geweld door kolonisten tegen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever verder toe, evenals het gebruik van Israëlische drones die rondcirkelen en hoorbaar zijn. Verder begrijp ik dat essentiële winkels nog wel open zijn, maar dat mensen vrijwel alleen nog noodzakelijke producten kunnen kopen en dat alles veel duurder is.”
Ondanks de vele afgesloten wegen ben je wel op het vliegveld van Tel Aviv aangekomen voor de repatriëringsvlucht op donderdag 12 oktober. Hoe verliep die rit?
“Er zijn veel factoren die buiten je macht liggen in dit gebied, dus het is altijd afwachten hoe een dergelijke reis gaat verlopen en of je er überhaupt gaat komen of niet.”
Kun je dat toelichten?
“Dat heeft met name te maken met de Israëlische checkpoints, die op vaste plekken zitten, maar ook spontaan geïnstalleerd kunnen worden. Je kunt daar soms gewoon doorrijden, maar op andere momenten zijn er wel controles of zijn ze voor onbepaalde tijd gesloten. Hoe je behandeld wordt en hoelang het duurt bij een checkpoint hangt bovendien af van je ‘categorie’ (bijvoorbeeld diplomaat, Palestijn, buitenlander).”
Hoe was het nu?
“Ik heb uiteindelijk ruim vier uur gedaan over een afstand die ook binnen een uur af te leggen is. We konden binnendoor op de hoofdweg komen, maar deze was ook op verschillende plekken afgesloten met extra checkpoints, waardoor de weg compleet verlaten was. Een vreemd beeld. Een auto met een Palestijnse nummerplaat wordt bij deze checkpoints niet doorgelaten. Daarom heeft een vriend mij tot het eerstvolgende checkpoint gebracht, vanaf waar een taxi met Israëlische nummerplaat mij verder mee kon nemen. Daar ging overigens een hoop bellen, coördineren en lijntjes openhouden aan vooraf. Het was niet vanzelfsprekend dat het ging lukken.”
Heeft de Nederlandse overheid of ambassade je hierbij kunnen ondersteunen?
“Nee, de vlucht werd geregeld en hier werd contact over onderhouden, maar bij de reis naar het vliegveld zelf kon geen ondersteuning geboden worden, dus moest ik mijn eigen netwerk inzetten. De Deense ambassade biedt die hulp overigens wel; toen ik in de taxi zat belden ze om mij ook vervoer aan te bieden, maar toen het was het probleem al opgelost.”
Hoe was het om weg te gaan?
“Ik wilde in eerste instantie helemaal niet weggaan. De mensen om me heen waren tamelijk kalm en omdat er in het begin geen of nauwelijks vluchten waren had ik me aardig bij de situatie neergelegd. En ik wilde ook graag blijven, enerzijds omdat het een goede, fijne plek is en anderzijds ook omdat ik niet de buitenlander wilde zijn die als de boel uit de hand loopt weer makkelijk terug naar huis kan gaan en dan terugkomt als het weer rustig is. Ik had ervoor gekozen om daarheen te gaan omdat ik meer wilde weten over de situatie. En je weet dan van tevoren: het is een plek waar een risico is en de veiligheidssituatie kan veranderen.”
Daar had je rekening mee gehouden?
“Zeker. Niet op dit niveau, maar ook dit is een onderdeel van de realiteit daar. Dus het voelde daardoor heel raar en ongemakkelijk om te zeggen: nu wordt het me te heet onder de voeten. Mijn thuisfront in Doetinchem begon zich echter ernstige zorgen te maken.”
Zij voelden de urgentie?
“Ja. Daarom ben ik ook teruggekomen. De bezorgdheid was zo groot dat ik doorhad dat ik niet alleen een verantwoordelijkheid voor mezelf droeg maar ook voor de mensen in mijn omgeving. De consequenties van een beslissing om te blijven kunnen natuurlijk veel negatiever uitpakken dan de consequenties van de beslissing om terug naar Nederland te gaan. De vrienden bij wie ik verbleef, benadrukten dat het uiteindelijk vooral positief is dat niet alleen mijn familie, maar ook mijn overheid dit voor me wilde organiseren. Dat is niet vanzelfsprekend en dat benoemden ze ook.”
Hoe is het om weer terug te zijn in Nederland?
“Heel raar en heel dubbel. De zorgen om de ontwikkelingen daar hebben de overhand nu en dan is het heel vreemd om weer in Nederland rond te lopen waar veel mensen misschien helemaal niet zo bezig zijn met wat er gebeurt, waar het gewone leven doorgaat.”
Denk je dat er een groter bewustzijn zou moeten zijn?
“Ja, absoluut. Ik denk dat het heel lastig is om de situatie te begrijpen of er echt een beeld van te hebben als je er niet geweest bent. In het nieuws wordt wel genoemd dat de Westelijke Jordaanoever bezet gebied is, maar dit is misschien een abstract begrip. Ik zou mensen willen aanmoedigen om zich te verdiepen in wat het betekent om onder bezetting te wonen en leven, en wat daar wel of niet mogelijk is. Hoe leef je nu, wat vind je belangrijk en stel dat je in bezet gebied woonde: in hoeverre is dat dan mogelijk? Als je zelf uit een land komt met een grote mate van vrijheid, is het misschien lastig te bevatten dat dingen die hier vanzelfsprekend lijken, daar een probleem kunnen zijn. Ik kreeg bijvoorbeeld de vraag waarom ik niet ‘gewoon’ vanuit de Palestijnse gebieden naar huis kon vliegen, maar er is helemaal geen vliegveld. De controle van het gebied ligt bij Israël: er is geen eigen zeggenschap over wie in of uit het gebied gaat en direct op de Westelijke Jordaanoever vliegen is niet mogelijk.”
Waarom is dit bewustzijn zo belangrijk?
“Omdat het, op alle niveaus, invloed heeft op hoe er gereageerd wordt op de situatie ter plekke en de rol die wij als Nederland daarin hebben. Nu zijn er in Gaza duizenden burgers – waaronder vele kinderen – gedood, rond een miljoen mensen zijn ontheemd, er is geen water meer beschikbaar, medische teams en faciliteiten worden aangevallen… Niet alleen in Gaza, maar ook op de Westelijke Jordaanoever wordt machteloosheid gevoeld, versterkt door het uitblijven van significante internationale steun voor Palestijnse burgers in woord en daad. Je hoort Palestijnen zeggen: ‘het voelt alsof de hele wereld tegen ons is’.”
Dat is een heel zwaar sentiment.
“Er zijn zoveel mensen daar die me op het hart hebben gedrukt: praat erover, vertel erover, zeg het voort. Vertel de mensen in Nederland dat wij geen terroristen zijn.”
Ze willen dat je het verhaal deelt.
“Wat hierbij ook meespeelt is dat wanneer Palestijnen zelf zich op social media uitspreken over of tegen de situatie in Gaza, dat dit wordt gelijkgesteld aan opruiing. Accounts worden geblokkeerd en mensen lopen zelfs het risico om gearresteerd te worden. Verder maken instellingen van social media het vaak moeilijk voor Palestijnen om hun verhalen naar buiten te brengen waardoor verhalen uit de eerste hand die inzicht geven over de situatie ter plaatse ons niet gemakkelijk bereiken.”
Wat zou je ter afsluiting nog willen delen?
“Soms wordt het gepresenteerd alsof de situatie die er nu is, begon bij vorige week zaterdag. Alsof die uit het niets kwam. Ik hoop dat mensen openstaan om zich in de geschiedenis en context van wat er gaande is te verdiepen, en daarbij ook terug te gaan naar het eind van de negentiende, begin van de twintigste eeuw. Ook in Nederlandse media wordt nu steeds meer informatie gegeven die helpt om een volledig en genuanceerd beeld te krijgen van de context en achtergrond. Dat vind ik een hoopvolle ontwikkeling in een zorgwekkende situatie.”
Door Kelly Klaver
Je zou eigenlijk drie maanden naar de Westelijke Jordaanoever gaan; wat is je connectie met het gebied?
“Ik heb in het verleden stage gelopen bij de Nederlandse Vertegenwoordiging en destijds in Ramallah gewoond. In die periode heb ik goede vrienden leren kennen met wie ik nog altijd veel contact heb, dat heeft er eigenlijk voor gezorgd dat ik graag nog een keer voor langere tijd terug wilde gaan. Om hen weer op te zoeken, te helpen met de olijvenoogst, Arabische lessen te volgen, en daarnaast meer begrip te krijgen van de situatie op andere plekken in het gebied.”
Maar toen sloeg de vlam in de pan; hoe zag zaterdag 7 oktober er voor jou uit?
“Ik zou die dag vanuit Ramallah richting Hebron vertrekken en had op het moment dat ik in de gedeelde taxi stapte nog niet naar het nieuws gekeken. Iemand raadde mij aan om op tijd te vertrekken vanwege ‘de slechte situatie op het moment’, om te voorkomen dat ik in de problemen zou komen op de weg of bij checkpoints. Op dat moment had ik echter niet door wat er precies gaande was. Ik dacht dat er ‘gewoon’ spanningen waren onderweg, dat is niet ongebruikelijk. Pas toen ik in de taxi zat, zag ik berichtjes van familie over de aanvallen door Hamas. Ze raadden me af om te reizen die dag, maar op dat moment leek het me verstandiger om door te reizen dan uit te stappen.”
En de reis is verder goed verlopen?
“Ja, de reis verliep verrassend soepel. De hoofdtoegang tot mijn dorp van bestemming bleek wel afgesloten, maar via een andere route konden we er toch komen.”
Afgesloten door de Palestijnse Autoriteit?
“Nee, door het Israëlische leger.”
Ik weet niet of je hier antwoord op kunt geven, maar gebeurt dit direct wanneer er spanningen zijn?
“Het is zo ingericht dat het Israëlische leger binnen een paar minuten de mogelijkheid heeft om alle Palestijnse dorpen en steden op de Westelijke Jordaanoever af te sluiten. Op veel plekken staan betonblokken die op de weg geplaatst worden of hekken die gemakkelijk gesloten kunnen worden voor zolang dat nodig wordt geacht.”
Maar je bent veilig aangekomen.
“Ja, hoewel het gedurende de dag steeds duidelijker werd hoe ernstig de situatie was. Er zijn natuurlijk geregeld spanningen in het gebied, maar dit was wel anders. Ook de dagen erna, naarmate de ontwikkelingen elkaar opvolgden, werd ik overspoeld door berichtjes van bezorgde mensen in Nederland. Een bezorgdheid die ik zelf op dat moment nog niet zo sterk voelde omdat de mensen bij wie ik verbleef niet zo gespannen overkwamen, ook al bleek er nu wel meer aan de hand te zijn.”
Hadden zij het gevoel dat de spanningen ook op de Westelijke Jordaanoever waren opgelopen de afgelopen tijd?
“Absoluut. De Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever worden steeds verder uitgebreid, waarbij land van Palestijnen wordt ingenomen en hoofdverbindingen tussen plaatsen worden afgesloten. Daarnaast neemt geweld van kolonisten tegen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever steeds extremere vormen aan, vaak onder toeziend oog of bescherming van Israëlische soldaten. Vooral in plaatsen in het noorden van de Westelijke Jordaanoever waar steun voor gewapend verzet vanuit Palestijnen steeds meer toeneemt, zijn eerder dit jaar een aantal grootschalige en verwoestende invallen gedaan door het Israëlische leger. De spanningen lopen alleen maar op; het is een onhoudbare situatie met veel druk op de ketel.”
Hoe is de situatie nu op de Westelijke Jordaanoever?
“Palestijnse dorpen en steden op de Westelijke Jordaanoever zijn momenteel nog steeds afgesloten door blokkades en checkpoints, wat vervoer tussen plaatsen zo goed als onmogelijk maakt – ook voor bijvoorbeeld ambulances. Hetzelfde geldt voor de meeste grensovergangen naar Israël en Jordanië en daarmee ook naar Oost-Jeruzalem. Vele Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever die medische behandelingen krijgen in Jeruzalem kunnen die nu niet ontvangen, ook zijn er tienduizenden Palestijnen die normaal gesproken een vergunning hebben om over de grens in Israël te werken en dat nu niet kunnen doen. Dat heeft grote economische gevolgen voor families en de maatschappij als geheel. Verder voert het Israëlische leger ’s nachts grootschalige arrestaties uit in Palestijnse dorpen en steden, waarbij ook kinderen en journalisten worden opgepakt. Als de beoogde personen op dat moment niet thuis zijn, worden familieleden meegenomen om hen vervolgens uit te ruilen tegen de personen die ze oorspronkelijk op het oog hadden. Voorheen gebeurde dit af en toe, nu is het standaard. Naast het geweld door het Israëlische leger neemt ook het geweld door kolonisten tegen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever verder toe, evenals het gebruik van Israëlische drones die rondcirkelen en hoorbaar zijn. Verder begrijp ik dat essentiële winkels nog wel open zijn, maar dat mensen vrijwel alleen nog noodzakelijke producten kunnen kopen en dat alles veel duurder is.”
Ondanks de vele afgesloten wegen ben je wel op het vliegveld van Tel Aviv aangekomen voor de repatriëringsvlucht op donderdag 12 oktober. Hoe verliep die rit?
“Er zijn veel factoren die buiten je macht liggen in dit gebied, dus het is altijd afwachten hoe een dergelijke reis gaat verlopen en of je er überhaupt gaat komen of niet.”
Kun je dat toelichten?
“Dat heeft met name te maken met de Israëlische checkpoints, die op vaste plekken zitten, maar ook spontaan geïnstalleerd kunnen worden. Je kunt daar soms gewoon doorrijden, maar op andere momenten zijn er wel controles of zijn ze voor onbepaalde tijd gesloten. Hoe je behandeld wordt en hoelang het duurt bij een checkpoint hangt bovendien af van je ‘categorie’ (bijvoorbeeld diplomaat, Palestijn, buitenlander).”
Hoe was het nu?
“Ik heb uiteindelijk ruim vier uur gedaan over een afstand die ook binnen een uur af te leggen is. We konden binnendoor op de hoofdweg komen, maar deze was ook op verschillende plekken afgesloten met extra checkpoints, waardoor de weg compleet verlaten was. Een vreemd beeld. Een auto met een Palestijnse nummerplaat wordt bij deze checkpoints niet doorgelaten. Daarom heeft een vriend mij tot het eerstvolgende checkpoint gebracht, vanaf waar een taxi met Israëlische nummerplaat mij verder mee kon nemen. Daar ging overigens een hoop bellen, coördineren en lijntjes openhouden aan vooraf. Het was niet vanzelfsprekend dat het ging lukken.”
Heeft de Nederlandse overheid of ambassade je hierbij kunnen ondersteunen?
“Nee, de vlucht werd geregeld en hier werd contact over onderhouden, maar bij de reis naar het vliegveld zelf kon geen ondersteuning geboden worden, dus moest ik mijn eigen netwerk inzetten. De Deense ambassade biedt die hulp overigens wel; toen ik in de taxi zat belden ze om mij ook vervoer aan te bieden, maar toen het was het probleem al opgelost.”
Hoe was het om weg te gaan?
“Ik wilde in eerste instantie helemaal niet weggaan. De mensen om me heen waren tamelijk kalm en omdat er in het begin geen of nauwelijks vluchten waren had ik me aardig bij de situatie neergelegd. En ik wilde ook graag blijven, enerzijds omdat het een goede, fijne plek is en anderzijds ook omdat ik niet de buitenlander wilde zijn die als de boel uit de hand loopt weer makkelijk terug naar huis kan gaan en dan terugkomt als het weer rustig is. Ik had ervoor gekozen om daarheen te gaan omdat ik meer wilde weten over de situatie. En je weet dan van tevoren: het is een plek waar een risico is en de veiligheidssituatie kan veranderen.”
Daar had je rekening mee gehouden?
“Zeker. Niet op dit niveau, maar ook dit is een onderdeel van de realiteit daar. Dus het voelde daardoor heel raar en ongemakkelijk om te zeggen: nu wordt het me te heet onder de voeten. Mijn thuisfront in Doetinchem begon zich echter ernstige zorgen te maken.”
Zij voelden de urgentie?
“Ja. Daarom ben ik ook teruggekomen. De bezorgdheid was zo groot dat ik doorhad dat ik niet alleen een verantwoordelijkheid voor mezelf droeg maar ook voor de mensen in mijn omgeving. De consequenties van een beslissing om te blijven kunnen natuurlijk veel negatiever uitpakken dan de consequenties van de beslissing om terug naar Nederland te gaan. De vrienden bij wie ik verbleef, benadrukten dat het uiteindelijk vooral positief is dat niet alleen mijn familie, maar ook mijn overheid dit voor me wilde organiseren. Dat is niet vanzelfsprekend en dat benoemden ze ook.”
Hoe is het om weer terug te zijn in Nederland?
“Heel raar en heel dubbel. De zorgen om de ontwikkelingen daar hebben de overhand nu en dan is het heel vreemd om weer in Nederland rond te lopen waar veel mensen misschien helemaal niet zo bezig zijn met wat er gebeurt, waar het gewone leven doorgaat.”
Denk je dat er een groter bewustzijn zou moeten zijn?
“Ja, absoluut. Ik denk dat het heel lastig is om de situatie te begrijpen of er echt een beeld van te hebben als je er niet geweest bent. In het nieuws wordt wel genoemd dat de Westelijke Jordaanoever bezet gebied is, maar dit is misschien een abstract begrip. Ik zou mensen willen aanmoedigen om zich te verdiepen in wat het betekent om onder bezetting te wonen en leven, en wat daar wel of niet mogelijk is. Hoe leef je nu, wat vind je belangrijk en stel dat je in bezet gebied woonde: in hoeverre is dat dan mogelijk? Als je zelf uit een land komt met een grote mate van vrijheid, is het misschien lastig te bevatten dat dingen die hier vanzelfsprekend lijken, daar een probleem kunnen zijn. Ik kreeg bijvoorbeeld de vraag waarom ik niet ‘gewoon’ vanuit de Palestijnse gebieden naar huis kon vliegen, maar er is helemaal geen vliegveld. De controle van het gebied ligt bij Israël: er is geen eigen zeggenschap over wie in of uit het gebied gaat en direct op de Westelijke Jordaanoever vliegen is niet mogelijk.”
Waarom is dit bewustzijn zo belangrijk?
“Omdat het, op alle niveaus, invloed heeft op hoe er gereageerd wordt op de situatie ter plekke en de rol die wij als Nederland daarin hebben. Nu zijn er in Gaza duizenden burgers – waaronder vele kinderen – gedood, rond een miljoen mensen zijn ontheemd, er is geen water meer beschikbaar, medische teams en faciliteiten worden aangevallen… Niet alleen in Gaza, maar ook op de Westelijke Jordaanoever wordt machteloosheid gevoeld, versterkt door het uitblijven van significante internationale steun voor Palestijnse burgers in woord en daad. Je hoort Palestijnen zeggen: ‘het voelt alsof de hele wereld tegen ons is’.”
Dat is een heel zwaar sentiment.
“Er zijn zoveel mensen daar die me op het hart hebben gedrukt: praat erover, vertel erover, zeg het voort. Vertel de mensen in Nederland dat wij geen terroristen zijn.”
Ze willen dat je het verhaal deelt.
“Wat hierbij ook meespeelt is dat wanneer Palestijnen zelf zich op social media uitspreken over of tegen de situatie in Gaza, dat dit wordt gelijkgesteld aan opruiing. Accounts worden geblokkeerd en mensen lopen zelfs het risico om gearresteerd te worden. Verder maken instellingen van social media het vaak moeilijk voor Palestijnen om hun verhalen naar buiten te brengen waardoor verhalen uit de eerste hand die inzicht geven over de situatie ter plaatse ons niet gemakkelijk bereiken.”
Wat zou je ter afsluiting nog willen delen?
“Soms wordt het gepresenteerd alsof de situatie die er nu is, begon bij vorige week zaterdag. Alsof die uit het niets kwam. Ik hoop dat mensen openstaan om zich in de geschiedenis en context van wat er gaande is te verdiepen, en daarbij ook terug te gaan naar het eind van de negentiende, begin van de twintigste eeuw. Ook in Nederlandse media wordt nu steeds meer informatie gegeven die helpt om een volledig en genuanceerd beeld te krijgen van de context en achtergrond. Dat vind ik een hoopvolle ontwikkeling in een zorgwekkende situatie.”